Powiedzmy sobie to szczerze, żaden producent odzieży outdoorowej Ameryki nie odkrył wprowadzając na rynek produkty z wełny. Pierwsze owce udomowiono ok. 6000 lat p.n.e., natomiast pierwsze produkty z wełny datowane są na 4000 lat p.n.e.. W wełnianych skarpetach zdobywano pierwsze szczyty nie tylko w Tatrach ale i na całym świecie. Co więc jest takiego niezwykłego w skarpetach z wełny merino?
Wełna jak pajęczyna
Najlepiej odpowiedzieć na to pytanie zaczynając od wyjaśnienia czym jest merino i jakie ma cechy. Jest to wełna, która powstaje z runa owiec rasy Merynos. Owce te pierwotnie żyły w górach Azji gdzie temperatury w lecie sięgają 40oC, a zimą spadają poniżej -20oC. Zwierzęta te przystosowały się do życia w tak skrajnych warunkach dzięki odpowiedniej sierści nazywanej u owiec runem. Pojedynczy włos merynosów ma zaledwie 13-24 mikrony grubości (dla porównania ludzkie włosy mają ok. 70 mikronów) dzięki czemu pomiędzy włosami wytwarza się ogromna ilość przestrzeni powietrznych, a jak wiadomo to właśnie one są czynnikiem izolującym. Tak niewielka średnica włosów sprawia też, że są one niezwykle delikatne i miękkie dzięki czemu powstała z nich wełna nie drażni naszej skóry. Wręcz przeciwnie produkty z wełny merino są przyjemne w dotyku.
Producenci na podstawie grubości włókien
Producenci na podstawie grubości włókien określają rodzaj tkanin, które dzielą na:
15,5 μm -> Ultrafine Merino
15,6 -18,5 μm -> Superfine Merino
18,6 – 20 μm -> Fine Merino
20,1 – 23 μm -> Medium Merino
>23 μm -> Strong Merino
Dzięki temu, że wełna z merynosów jest tak niezwykle cienka bez problemu można ją łączyć z włóknami innych tkanin. I tak właśnie się robi w produkcji odzieży, która rzadko kiedy jest w 100% wełniana. Dodatki takich tkanin jak: poliester, nylon, czy elastan, powodują, że skarpety są bardziej elastyczne i wytrzymałe na przetarcia, a także lepiej odparowują wodę (pot).
Co więcej, każdy włos pokryty jest łuskami pomiędzy, które może wnikać woda. Jak się okazuje, wełna merynosów może pochłonąć wodę, która będzie stanowiła 35% jej masy. Efektem tego nawet jeśli skarpety nam lekko zamokną to wciąż będziemy mieli komfortowe poczucie suchych i ciepłych stóp. Dodatkowo każdy włos pokryty jest lanoliną, czyli tłuszczem. Co prawda spora część lanoliny jest wypłukiwana w trakcie procesu czesania i czyszczenia wełny jednak to co zostaje i tak tworzy naturalny impregnat. Dzięki temu wełna praktycznie się nie brudzi, a wszelkie plamy łatwiej z niej usunąć. Najważniejszą zaletą skarpet z wełny merynosów jest fakt, że nawet gdy chodzi się w nich kilka dni z rzędu (nie piorąc ich) to wciąż po wyciągnięciu stóp z butów nie czuć żadnego przykrego zapachu. Dzieje się tak dlatego, że wełna ta przeciwdziała namnażaniu się bakterii.
Merino dla każdego
Jeszcze kilka lat temu wydawało się, że producenci sprzętu górskiego i wspinaczkowego uważają, że są to sporty tylko dla mężczyzn. Właściwie niczego nie dało się kupić w fasonie i kolorystyce przeznaczonych dla kobiet. Obecnie trend ten jest zamierzchłą przeszłością. Również producenci skarpet z merino zwracają uwagę na to, aby produkowane przez nich modele spełniały oczekiwania i wymagania każdego. Z tego też względu produkowane są skarpety dla kobiet, mężczyzn i dzieci. Wszystkie z nich mogą mieć aż siedem typów wysokości w tym najbardziej znane: podkolanówki, skarpetki za oraz pod kostkę.
Mogą być jednokolorowe, w paski lub inne wzory. Co jednak najważniejsze mogą mieć różną grubość. I właśnie na grubość skarpety powinno się zwracać uwagę podczas zakupów. Skarpety merino nie są bowiem uniwersalne. Jeśli planujemy w nich chodzić wiosną, latem i jesienią to najlepiej wybrać te najcieńsze, żeby nie przegrzewać stóp podczas chodzenia. O ile kobietom zazwyczaj marzną stopy i nawet latem nie będzie im zbyt gorąco w grubszych skarpetkach, to w przypadku mężczyzn wybór złej grubości skarpet może sprawiać odczucie dyskomfortu cieplnego. Natomiast gdy poszukujemy skarpet na zimę, to najlepiej wybrać jak najgrubsze podkolanówki.
Rocket science w skarpetach
Wydawałoby się, że skarpety są tak oczywistym i banalnym elementem naszej odzieży, że wiele ulepszeń nie da się w nich wymyślić. A jednak producenci odzieży sportowej nawet w tej dziedzinie postanowili nas zaskoczyć. Z tego też względu kupując skarpety merino na opakowaniach zobaczymy np. takie systemy:
- PhD – to dodanie w strategicznych miejscach skarpet (np. na wierzchu stopy, lub nad kostką) elastycznych włókien, które sprawiają, że nie są one zbyt mocno ściśnięte (czyli nie powodują tamowania prawidłowego przepływu krwi).
- WOW™ – czyli wełna na wełnie (Wool on Wool). System WOW to nic innego jak grubsza podeszwa skarpety, dzięki czemu ta najbardziej narażona na przetarcia część staje się trwalsza.
- Virtually Seamless™ Toe – to niewyczuwalny szew łączący część skarpety osłaniającej palce z resztą stopy, co zapewnia uczucie komfortu podczas długich godzin marszu.
- Core Spone – to system, w którym wełna merino oplata rdzeń z nylonu dzięki czemu materiał staje się trwalszy a jednocześnie wciąż jest niezwykle delikatny w kontakcie ze skórą.
- 4 Degree ® – to system, który zapewnia utrzymanie skarpety w odpowiednim miejscu, dzięki czemu nawet podczas intensywnego marszu czy biegu skarpetki w butach się nie przemieszczają, a tym samym nie prowadzą do otarć skóry.
Jak dbać o skarpety z wełny merino
Skarpetki te nie wymagają szczególnych sposobów dbania o nie. Warto pamiętać, że najlepiej jest prać je ręcznie w temperaturze wody nie przekraczającej 30oC. Dzięki temu skarpety się nie skurczą i nie będą się nadmiernie mechaciły. Do prania najlepiej używać płynów przeznaczonych do materiałów wełnianych lub po prostu szarego mydła. Nie zaleca się płukania ich w płynach zmiękczających. Należy też pamiętać, że pod żadnym pozorem nie wolno ich prać w wybielince ponieważ wełna ulegnie całkowitemu zniszczeniu. Niestety wełna z merino stosunkowo długo schnie, jednak nie zaleca się suszenia skarpet bezpośrednio na grzejniku lub piecu.
Autor: Dominika Kustosz
