Wybór przyrządu do pracy nie jest łatwy.
Czym więc się kierować?
Odpowiedź na to pytanie jest tylko pozornie.
Podjęcie decyzji o tym, który spośród wielu przyrządów będziemy użytkowali wymaga odpowiedzi na szereg pytań:
- Do czego ma służyć przyrząd?:
- Czy jako nasze główne narzędzie?
- Czym najczęściej się zajmujemy?
- Liny o jakiej średnicy wykorzystujemy w swojej pracy?
- Jakie uwarunkowania prawne (przepisy bhp) obowiązują w miejscu, gdzie najczęściej pracujemy? Jakie normy urządzenie zjazdowe musi posiadać, by było zgodne z zasadami pracy?
- Czy ma być to przyrząd również do ratownictwa? Jakie są nasze kwalifikacje i doświadczenie w tym zakresie?
- Czy potrafimy się tym modelem bezpiecznie posługiwać? Czy ukończyliśmy odpowiedni trening lub szkolenie? Czy organizacja, np. IRATA, dopuszcza ten przyrząd na naszym poziomie?
- Czy stać mnie na kupowanie tanio? Czy może jednak lepiej dołożyć do droższego urządzenia?
Jak widać pytań jest równie dużo, co przyrządów dostępnych na rynku. Przejdźmy zatem do najpopularniejszych modeli.
Petzl
Niekwestionowany lider produktów do prac wysokościowych. Niejednokrotnie to właśnie przyrządy
Petzl przesuwały granicę bezpieczeństwa, wygody i ergonomii. Dopracowane, przemyślane i
przetestowane na całym świecie stały się standardem dzięki wsparciu IRATA . Spełniają wymogi
wszystkich najpopularniejszych norm.
I’D S
Przeznaczony dla lin o średnicy 10-11,5mm.
Waga : 530 g
Doskonały i bardzo wielofunkcyjny przyrząd zjazdowy. Naprawdę świetnie sprawdzi się w większości
sytuacji, z jakimi stykamy się w dostępie linowym. Wygodna, duża rączka, łatwa do obsługi nawet w
grubych rękawicach, pozwala bardzo precyzyjnie kontrolować zjazd czy opuszczanie. Wyposażona
jest ona w przycisk pozwalający na kontrolowane, powolne wydwanie liny np. podczas pracy w
podparciu. Bardzo łatwa kontrola prędkości zjazdu, tak samodzielnie, jak i z poszkodowanym.
Podchodzenie czy użycie w systemach do transportu poziomego czy pionowego nie nastręcza
najmniejszych problemów. Przyrząd można wpinać w linę bez zdejmowania go z karabinka, co jest
niezwykle wygodne.
Ułatwia to wszelkie operacje od przejścia przez węzeł po budowę skomplikowanych układów do
transportu. Zbudowany tak by zapewnić maksymalne bezpieczeństwo użytkownikowi.
Wyposażony w funkcję antypaniczną, automatyczną blokadę oraz specjalny języczek, który
uniemożliwia upadek nawet jeśli lina zostanie wpięta niezgodnie z instrukcją.
Konstrukcja rękojeści zapobiega przypadkowemu odblokowaniu, co znacznie zwiększabezpieczeństwo techników pracujących w trudnym dostępie.
Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że ID ślizga się na linie przy dynamicznym obciążeniu siłą około6KN. Chroni to użytkownika przed uszkodzeniem kręgosłupa, jeśli nastąpi odpadnięcie ze
współczynnikiem większym niż 1, poprzez dynamiczne hamowanie. Ze względu na rozmiar krzywki i
wielkość ID świetnie nadaje się do długich zjazdów. Odblokowanie nie wymaga dużej siły, a spora
pojemność cieplna sprawia, że nie nagrzewa się tak łatwo.
Niestety, jak każdy produkt posiada tez wady, jakimi są duży rozmiar i waga. Uniemożliwia również
zbyt szybkie zjazdy, co dla niektórych pracowników wysokościowych może być wadą. Należy
pamiętać o utrzymywaniu ID w czystości oraz o okresowych przeglądach.
Rekomendowany dla osób początkujących, chyba najpopularniejszy przyrząd na świecie.
Wygoda: 4/5
Uniwersalność: 5/5
Bezpieczeństwo: 5/5
RIG
Przeznaczony dla lin o średnicy 10-11,5mm.
Waga : 380 g
RIG, mimo podobieństwa do swego większego brata ID, jest zupełnie innym przyrządem.
Mniejszy, wymagający znacznie więcej uwagi od użytkownika RIG sprawdzi się w specyficznychzastosowaniach. Inna konstrukcja mechanizmu wewnętrznego sprawia, że przyrząd ten nadaje się
najlepiej jako uzupełnienie lub zapas przy uprzęży. Podobnie jak ID wyposażony jest w zapadkę
umożliwiającą założenie na linę w dowolnym miejscu, bez zdejmowania z karabinka. RIG pozbawiony
jest systemu antypanicznego, co wymaga posługiwania się nim z dużą rozwagą i po starannym
przeszkoleniu. Również możliwość odwrotnego wpięcia liny stanowi pewne niebezpieczeństwo dla
mniej doświadczonych pracowników. Swoją przewagę RIG pokazuje zaś dopiero w rękach dobrze
przygotowanego specjalisty dostępu linowego, gdzie stanowi świetne wsparcie, np. w układach
ratowniczych. Zaletami na pewno są mniejsze wymiary oraz waga, dzięki którym przygotowanie
zestawów do opuszczania jest o wiele łatwiejsze. Niestety, konstrukcja i sposób działania powodują
spore nagrzewanie się podczas długich zjazdów.
RIG polecamy zaawansowanym pracownikom wysokościowym, jako przyrząd wspomagający!
Wygoda: 4/5
Uniwersalność: 3/5
Bezpieczeństwo: 3/5
Skylotec
Descender 4
Przeznaczony dla lin o średnicy 10.5-11,5mm.
Waga: 669 g
Descender 4 to zyskujący na popularności przyrząd stanowiący
bezpośrednią konkurencję dla produktów Petzl. Nowatorskie podejście do
konstrukcji wprowadziło kilka wygodnych rozwiązań. Skylotec stawia na
trwałość i odporność D4. Wykonanie w całości z elementów metalowych
(kombinacja aluminium i stali) sprawia, że przyrząd ten posłuży długi czas.
Zjazdówka produkowana jest przez firmę ISC. Szczególny nacisk położono
na kwestie bezpieczeństwa, realizowane poprzez szereg systemów. W
rękojeść wbudowano podwójny system antypaniczny‐ gdy użytkownik
zbyt mocno pociągnie za aluminiową dźwignię, ta przeskoczy zamiast
powodować upadek. System ten sprawia również, że zbyt szybki,
niekontrolowany zjazd zostanie zatrzymany. Zabezpieczenie przed
przypadkowym otwarciem stanowi kombinacja dwóch prostych i
skutecznych pomysłów. Okładka otwierana jest po wciśnięciu srebrnego
przycisku znajdującego się po przeciwnej stronie niż dźwignia.
Dodatkowo, sam kształt okładki sprawia, że otwarcie D4 pod obciążeniemjest niemożliwe.
Propozycja Skylotec wydaję się być dobrą i ciekawą alternatywą dla produktów francuskiej marki .
Wśród zalet na pewno można wymienić trwałość i odporność tego przyrządu na zużycie i
uszkodzenie. Bezpieczeństwo w D4 nie budzi najmniejszych obaw, a to bardzo ważne z perspektywy
początkującego użytkownika. Niestety, nie jest to urządzenie idealne i pozbawione wad. Użytkowanie
wymaga treningu i znajomości tego przyrządu przez właściciela, jak i inne osoby pracujące w pobliżu.
Ze względu na użyte materiały waga wynosi 669 g, co nie jest najlepszym wynikiem.
Wygoda: 5/5
Uniwersalność: 4/5
Bezpieczeństwo: 5/5
Climbing Technology
Sparrow 200
Średnica lin 10.5‐11mm
Waga: 551gr
Firma Climbing Technology podeszła zupełnie inaczej do budowy swojego produktu. Grupa
Inżynierów zaprojektowała i wykonała przyrząd kierując się przede wszystkim funkcjonalnością.
Trzeba przyznać, że efekt ich pracy do najpiękniejszych nie należy, ale idealnie spełnia swoją rolę.
Każdy detal podporządkowano ergonomii i efektywności. Wyżłobienia w korpusie, które ustawiają
linę w idealnej pozycji i zwiększają tarcie gdy jest to niezbędne, są bardzo pomocne przy długich
zjazdach. W tym celu zamontowano również dodatkowy pałąk , który jeszcze bardziej zwiększa tarcie,
np. podczas zjazdu z poszkodowanym, większą ilością szpeju lub narzędzi. Krzywka blokująca
wyprofilowana jest w sposób ułatwiający założenie liny jednym płynnym i łatwym ruchem, a wyraźne
oznaczenia istotnie wpływają na zmniejszenie ryzyka błędnego wpięcia liny. Sparrow umożliwia łatwe
przepinanie liny dzięki możliwości otwarcia okładki. Włoscy inżynierowie zadbali dodatkowo o
bezpieczeństwo wdrażając system antypaniczny. Działa on zarówno przy zbyt mocnym pociągnięciu
rękojeści, jak i niekontrolowanym zjeździe. Funkcja ta jest jednocześnie największą wadą tego
urządzenia. Bardzo utrudnione jest wyczucie momentu, gdy system antypaniczny się aktywuje, co
sprawia, że dopóki użytkownik się nie przyzwyczai, czeka go irytujące “STOP” w niespodziewanym
momencie.
Mimo tej wady Sparrow jest bardzo dobry zamiennik dla najpopularniejszych rozwiązań.
Wygoda: 4+/5
Uniwersalność: 4/5
Bezpieczeństwo: 5/5
Camp
Druid
Średnica lin : 10‐11 mm
Waga: 280g
Czasami chęć sięgnięcia po odmienne rozwiązania to
ślepy zaułek. Przykładem takiego działania jest Camp
Druid. Z pozoru przyrząd ten wygląda zupełnie
normalnie. Budową i sposobem działania nieco
przypomina sportowe GriGri Petzl. Niestety, w praktyce
Druid stwarza wiele problemów jako przyrząd zjazdowy
w dostępie linowym. Konieczność zdejmowania z
karabinka przy każdym przepięciu liny powoduje ryzyko upuszczenia. Małe wymiary sprawiają, że
obsługa w rękawiczkach roboczych jest istną drogą przez mękę. Również bardzo niewielka dźwignia,
która służy do kontroli zjazdu, w praktyce jest bardzo trudna do obsługi ze względu na swoje
minimalne wymiary (mieszczą się na niej dwa palce). Wyposażona jest ona w funkcję
antypaniczną,która bardzo utrudnia użycie tego przyrządu. Gdy powinna reagować odmawia
współpracy, natomiast w sytuacjach, gdy absolutnie nie powinna zadziałać, blokuje nam możliwość
zjazdu. Na linie o średnicy 10.5 mm Druid potrafi bez powodu delikatnie się zsuwać. Zaletami są mała
waga i wymiary, które dla niektórych użytkowników są mogą być kluczowym argumentem.
Wygoda: 1/5
Uniwersalność: 1/5
Bezpieczeństwo: 2/5
Podsumowanie
Producenci urządzeń prześcigają się w wymyślaniu technologicznych rozwiązań, które dla niektórych
osób okażą się wadą, a dla innych zaletą. Doświadczony użytkownik zapewne sam dość łatwo
zdecyduje jakiego przyrządu, i w jakiej sytuacji, użyje. Początkującym lub mniej doświadczonym
technikom dostępu linowego radzimy sięgnięcie po sprawdzone i pewne rozwiązania. Na kursach
(zwłaszcza pierwszego stopnia) zyskujemy wiedzę, o tym jak posługiwać się konkretnymi modelami.
Właśnie po taki instrument, jakiego używaliśmy podczas szkolenia, sięgajmy w pierwszej kolejności.
To znajomość wszystkich niuansów i sposobów posługiwania się danym urządzeniem sprawia, że
pracujemy bezpieczniej i wydajniej. Należy pamiętać, że każda zmiana w tym zakresie wymaga
treningu!
Zapraszamy także do zapoznania się z naszym filmem przedstawiającym przyrządy zjazdowe.